Kế toán carbon là một quá trình phức tạp, đòi hỏi dữ liệu chính xác, kịp thời và có lịch sử rõ ràng về năng lượng cũng như các yếu tố phát thải. Dữ liệu này cần phản ánh đầy đủ cấu trúc và sự vận hành của doanh nghiệp, cho phép truy xuất nguồn gốc phát thải để đáp ứng yêu cầu báo cáo và tuân thủ quy định.
Để đảm bảo tính liên tục và so sánh giữa các kỳ báo cáo, dữ liệu phát thải cần được cập nhật thường xuyên. Đồng thời, phương pháp thu thập dữ liệu và tính toán phát thải phải dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế được công nhận. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn gặp phải những khó khăn lớn trong quá trình thực hiện kế toán carbon.
1. Dữ liệu phân tán, thiếu đồng bộ
Một trong những thách thức lớn nhất là dữ liệu phát thải bị phân tán trong nhiều bộ phận hoặc được lưu trữ trên các bảng tính riêng lẻ. Doanh nghiệp phải thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau như:
- Lượng điện tiêu thụ trong các nhà máy, văn phòng.
- Phát thải từ phương tiện vận tải và chuỗi cung ứng.
- Lượng nước sử dụng và xử lý chất thải.
- Các chỉ số xã hội và môi trường liên quan khác.
Việc thiếu một hệ thống tập trung khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tổng hợp, phân tích và đưa ra quyết định, đặc biệt đối với các tổ chức có quy mô toàn cầu hoặc phải tuân thủ nhiều khung báo cáo ESG khác nhau.
2. Chất lượng dữ liệu không nhất quán
Dữ liệu được thu thập thủ công có thể không chính xác hoặc không đầy đủ, dẫn đến báo cáo phát thải không đáng tin cậy. Một số vấn đề phổ biến bao gồm:
- Lỗi nhập liệu do thu thập thủ công hoặc sử dụng bảng tính.
- Thiếu dữ liệu lịch sử, gây khó khăn trong việc đánh giá xu hướng phát thải.
- Thiếu khả năng kiểm toán, làm giảm độ tin cậy của báo cáo trước các nhà đầu tư và cơ quan quản lý.
Để đạt được độ chính xác cao như báo cáo tài chính, dữ liệu phát thải cần được thu thập, lưu trữ và kiểm tra một cách chặt chẽ trong toàn bộ quá trình, từ nguồn dữ liệu ban đầu cho đến khi lập báo cáo.
3. Chi phí và thời gian thực hiện cao
Quy trình thu thập, xử lý dữ liệu và tính toán phát thải thường tốn nhiều thời gian và nhân lực, đặc biệt nếu doanh nghiệp vẫn sử dụng phương pháp thủ công. Một số khó khăn bao gồm:
- Chi phí nhân sự cao khi phải duy trì một đội ngũ chuyên trách chỉ để thu thập dữ liệu.
- Mất nhiều thời gian để tổng hợp số liệu, đặc biệt khi phải báo cáo cho nhiều khung tiêu chuẩn ESG khác nhau.
- Khó mở rộng quy mô khi doanh nghiệp phát triển hoặc thay đổi phương thức sản xuất.
Việc ứng dụng công nghệ và tự động hóa có thể giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng này, nhưng không phải tổ chức nào cũng có khả năng đầu tư ngay lập tức vào các hệ thống tiên tiến.
4. Khó khăn trong việc theo dõi và đánh giá hiệu suất bền vững
Khi dữ liệu bị phân tán và thiếu chính xác, doanh nghiệp sẽ gặp nhiều trở ngại trong việc đánh giá hiệu quả các chiến lược bền vững. Điều này dẫn đến:
- Thiếu khả năng giám sát liên tục: Không có hệ thống theo dõi chính xác, doanh nghiệp chỉ có thể đánh giá tình hình dựa trên các báo cáo định kỳ, thay vì giám sát theo thời gian thực.
- Khó xác định được tác động thực sự của các sáng kiến giảm phát thải: Nếu không có dữ liệu chi tiết, doanh nghiệp không thể biết chính xác biện pháp nào đang mang lại kết quả.
- Không tận dụng được cơ hội cải thiện: Việc thiếu thông tin chính xác khiến doanh nghiệp không thể xác định rõ những khu vực nào có tiềm năng giảm phát thải hiệu quả nhất.
Giải pháp để vượt qua các thách thức trong kế toán carbon
Để giải quyết những khó khăn trên, doanh nghiệp cần áp dụng các phương pháp khoa học và công nghệ trong quá trình kế toán carbon:
- Xây dựng hệ thống dữ liệu tập trung: Tích hợp dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau vào một nền tảng duy nhất giúp đảm bảo tính đồng bộ và dễ dàng phân tích.
- Tự động hóa thu thập và xử lý dữ liệu: Sử dụng các phần mềm chuyên biệt giúp giảm thiểu lỗi nhập liệu và tiết kiệm thời gian.
- Áp dụng tiêu chuẩn kế toán carbon quốc tế: Doanh nghiệp cần tuân theo các tiêu chuẩn như GHG Protocol, TCFD hoặc CDP để đảm bảo tính chính xác và minh bạch của báo cáo.
- Nâng cao năng lực nội bộ: Đào tạo nhân sự về kế toán carbon và ESG để tăng khả năng thực hiện hiệu quả và giảm sự phụ thuộc vào tư vấn bên ngoài.
- Theo dõi dữ liệu theo thời gian thực: Áp dụng các công cụ giám sát liên tục giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu suất bền vững một cách chính xác và kịp thời điều chỉnh chiến lược.
Ngoài ra, doanh nghiệp có thể cân nhắc sử dụng dịch vụ của các nhà cung cấp giải pháp công nghệ về kế toán carbon.
Kế toán carbon không chỉ là một yêu cầu tuân thủ mà còn là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro và nắm bắt cơ hội trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Dù có nhiều thách thức, nhưng với cách tiếp cận khoa học và ứng dụng công nghệ phù hợp, doanh nghiệp có thể cải thiện hiệu suất bền vững, tối ưu chi phí và nâng cao khả năng cạnh tranh trong tương lai.
Nguồn: IBM